سیما غفارزاده – ونکوور
مارک کارنی پس از پیروزی قاطع در انتخابات رهبری حزب لیبرال در تاریخ ۹ مارس، با سوگندیادکردن در تاریخ ۱۴ مارس، رسماً به مقام نخست‌وزیری کانادا رسید. قرار بر این بود که کار مجلس عوام در تاریخ ۲۴ مارس از سر گرفته شود. البته احزاب مخالف گفته بودند که دولت اقلیت لیبرال را خیلی زود سرنگون خواهند کرد. اما بسیاری پیش‌بینی کرده بودند که کارنی منتظر چنین اقدامی نخواهد ماند و از گزینهٔ برگزاری انتخابات زودهنگام استفاده خواهد کرد؛ چیزی که یکشنبهٔ گذشته، ۲۳ مارس، یعنی درست یک روز قبل از شروع کار مجلس، اعلام شد: به‌درخواست مارک کارنی، فرماندار کل کانادا، مری سایمون، مجلس را منحل کرد، و کانادایی‌ها روز ۲۸ آوریل ۲۰۲۵ به پای صندوق‌های رأی خواهند رفت.
رقابت‌های انتخاباتی نیز از همان روز ۲۳ مارس آغاز شد. مبارزات انتخاباتی فدرال، طبق قوانین انتخابات کانادا باید بین ۳۶ تا ۵۰ روز طول بکشد و روز انتخابات باید دوشنبه باشد (به‌جز چند مورد استثنا). با انتخاب دوشنبه ۲۸ آوریل برای برگزاری انتخابات، این‌بار احزاب و نامزدهایشان در حداقل مدت‌زمانِ کمپین انتخاباتی به رقابت می‌پردازند.
مارک کارنی در حالی انتخابات زودهنگام را اعلام کرد که نظرسنجی‌ها شروع به چرخش به‌نفع حزب لیبرال کرده بود؛ نظرسنجی‌هایی که تا همین دو ماه قبل نشان می‌داد محافظه‌کاران به‌طور قطع دولت اکثریت تشکیل خواهند داد! سرعت تغییرات در نظرسنجی‌ها به‌حدی بالاست که رقابت شانه‌به‌شانهٔ دو حزب لیبرال و محافظه‌کار تا همین چند هفته پیش، هم‌اکنون و تا لحظهٔ نگارش این یادداشت به پیشتازی مطلق حزب لیبرال بدل شده است و طبق آخرین نظرسنجی‌ها، چنانچه همین امروز انتخابات برگزار شود، حزب لیبرال می‌تواند دولت اکثریت تشکیل بدهد.
یکی از عوامل افزایش شانس لیبرال‌ها برای تصاحب بیشترین کرسی‌ها – در کنار انتخاب مارک کارنی به‌عنوان رهبر جدید – آن است که محبوبیت حزب ان‌دی‌پی به پایین‌ترین سطح خود در دهه‌های اخیر رسیده است و این حزب در خطر ازدست‌دادن موقعیت رسمی‌اش قرار دارد. نظرسنجی‌های اخیر نشان می‌دهد که حزب بلاک کبکوآ نیز در خطر ازدست‌دادن کرسی‌هایش قرار دارد.
اما به نظر می‌رسد یکی از مهم‌ترین عواملی که شرایط را برای لیبرال‌ها مساعد کرده، جنگ تجاری‌ای است که ترامپ به راه انداخته و از اوایل این ماه با اعمال تعرفه‌های ۲۵ درصدی بر تمام فولاد و آلومینیوم وارداتی به آمریکا، تشدید شده است. جنگی که انتظار می‌رود با حملات بعدی ترامپ در هفتهٔ دوم کمپین انتخاباتی و دور بعدیِ اعمال تعرفه‌ها در تاریخ ۲ آوریل شدت بیشتری یابد. و چنین است که کانادایی‌ها، حتی بسیاری از هواداران حزب محافظه‌کار، حالا دیگر تمایلی به انتخاب کسی با دیدگاه‌های مشابه دونالد ترامپ برای رهبری کشورشان ندارند.
بی‌مناسبت نیست در این رابطه اشاره‌ای داشته باشیم به نظرات دانیل اسمیت، نخست‌وزیر آلبرتا، که طی مصاحبه‌ای با برایت‌بارت نیوز، رسانهٔ راست‌گرای آمریکا، اظهار شده بود. او در این مصاحبه که هشتم مارس، یعنی پیش از انتخاب کارنی به‌عنوان رهبر حزب لیبرال انجام شده بود، گفت تهدیداتِ «تعرفه‌های ناعادلانه و ناروا»، حمایت از لیبرال‌ها را افزایش داده است.
او گفت: «چیزی که من از آن واهمه دارم، این است که هر چه این اختلاف بیشتر ادامه پیدا کند، سیاستمداران موضع می‌گیرند و به نظر می‌رسد که در حال حاضر این، به‌نفع لیبرال‌هاست. بنابراین، امیدوارم بتوانیم همه‌چیز را متوقف کنیم؛ چیزی که به مقامات دولت [آمریکا] هم گفته‌ام. بیایید همه‌چیز را متوقف کنیم تا بتوانیم از این انتخابات عبور کنیم. بیایید بهترین فرد را پشت میز مذاکره داشته باشیم برای آنکه بداند چگونه باید با آن [موضوع تعرفه] برخورد کرد – و من فکر می‌کنم آن شخص پیر پوئلیور است.» اسمیت افزود: «دیدگاهی که پیِر به ارمغان می‌آورد، بسیار با مسیر جدید در آمریکا هماهنگ خواهد بود. و من فکر می‌کنم که ما برای دوره‌ای که هر دو آن‌ها [ترامپ و پوئلیور] هستند، رابطهٔ بسیار خوبی خواهیم داشت.»
اظهارات دانیل اسمیت اخیراً در فضای خبری سروصدای زیادی به راه انداخت و بسیاری آن را درخواست از آمریکا برای دخالت در انتخابات کانادا دانسته و آن را شرم‌آور خواندند. سم بلکِت، دبیر مطبوعاتی اسمیت، روز یکشنبه به سی‌بی‌سی نیوز گفت که هرگونه برداشتی مبنی بر درخواست اسمیت از ایالات متحده برای مداخله در انتخابات کانادا «توهین‌آمیز و نادرست» است.
برگردیم به رقابت انتخاباتی؛ با وجود آنکه این رقابت رسماً یکشنبهٔ گذشته آغاز شد، اما احزاب، به‌ویژه دو حزب لیبرال و محافظه‌کار کانادا ماه‌هاست که در حالت مبارزات انتخاباتی قرار داشته‌اند، و حال، دو رهبر اصلی، مارک کارنی و پیِر پوئِلیِور، وارد رقابت شده‌اند تا خود را به‌عنوان بهترین فرد برای مقابله با رئیس‌جمهور غیرقابل‌پیش‌بینی همسایهٔ جنوبی معرفی کنند. به‌واقع انتخاب دوبارهٔ ترامپ و بی‌ثباتی اقتصادی‌ای که بازگشت او به کاخ سفید به همراه داشته، موجب شده است که اولویت‌های احزاب تغییر کند. حالا تمرکز اصلی نخست‌وزیر آیندهٔ کانادا باید مقابله با تهدیدهای تعرفه‌ای ترامپ باشد.
کارنی روز یکشنبه پس از اعلام برگزاری انتخابات به خبرنگاران گفت: «پرزیدنت ترامپ ادعا می‌کند که کانادا کشوری واقعی نیست. او می‌خواهد ما را بشکند تا کشور آمریکا مالکمان شود.»
گفتنی‌ست کارنی، که هم‌اکنون کرسی‌ای در مجلس عوام ندارد، اعلام کرد که او نامزد حزب لیبرال در حوزهٔ نِپیَن (Nepean) در اُتاواست که از قضا این حوزه، در مجاورت حوزهٔ پوئلیور یعنی کارلتون قرار دارد.
کارنی گفت به‌دنبال آن است که با رأیی مثبت و قوی از سوی کانادایی‌ها برای مقابله با ترامپ و ایجاد آنچه که او اقتصاد قوی و کانادایی امن‌تر می‌نامد، انتخاب شود.
او کارزار انتخاباتی خود را با وعدهٔ کاهش مالیات برای کانادایی‌هایی که درآمدشان در پایین‌ترین بازهٔ مالیات بر درآمد قرار می‌گیرد، آغاز کرد، و گفت که این موضوع به خانواده‌ای با دو منبع درآمد تا ۸۲۵ دلار در سال سود می‌رساند. او افزود بهترین راهی که می‌توانیم با این بحران کنار بیاییم، این است که استحکام و بقای خود را اینجا در خانهٔ خودمان تقویت کنیم، و به افرادی که از این تعرفه‌ها بیشترین ضربه را خواهند دید، کمک کنیم.
به‌گفتهٔ برخی صاحبنظران انتظار می‌رود در هفته‌های آتی، لیبرال‌ها تلاش کنند تا پوئلیور را هرچه بیشتر شبیه ترامپ نشان دهند.
عصر یکشنبهٔ گذشته، طی یک گردهمایی در سنت جان، کارنی، پوئلیور را متهم کرد که از پرزیدنت ترامپ تقلید می‌کند. او همچنین گفت: «در حالی‌که برنامهٔ پرزیدنت ترامپ تفرقهانداختن و تسخیرکردن است، طرح پیِر پوئلیور تفرقهانداختن است و [اینکه اجازه دهد] تسخیرش کنند.»
و اما صبح یکشنبه، بیرون محوطهٔ موزهٔ تاریخ کانادا در گتینو، پوئلیور از فرصت راه‌اندازی کمپین خود استفاده کرد تا از این مقایسه‌ها فاصله بگیرد. او گفت که با حس «مورد خیانت قرارگرفتن» کانادایی‌ها از طرف ترامپ همزادپنداری می‌کند و قول داد که کانادا هرگز به پنجاه و یکمین ایالت آمریکا تبدیل نخواهد شد.
پوئلیور در پاسخ به این سؤال که آیا به ترامپ احترام می‌گذارد، گفت: «شما می‌توانید احترام‌گذار و سفت‌وسخت باشید، و من معتقدم که ما باید هر دو آن‌ها باشیم. من پافشاری خواهم داشت تا پرزیدنت [ترامپ] استقلال و حاکمیت کانادا را به رسمیت بشناسد… و در عین حال کشورمان را تقویت می‌کنم تا بتوانیم روی پای خود بایستیم و هر جا و هر زمان که لازم باشد، در مقابل آمریکایی‌ها بایستیم.»
او همچنین اعلام کرد که در صورت نخست‌وزیرشدن، نرخ مالیات در پایین‌ترین بازهٔ مالیاتی را کاهش می‌دهد، که موجب خواهد شد مالیات پرداختی افراد حدود ۹۰۰ دلار در سال یا ۱٬۸۰۰ دلار برای هر خانواده با دو منبع درآمد، کاهش یابد.
برخی صاحبنظران معتقدند که به‌عنوان رئیس سابق بانک مرکزی کانادا در طول بحران مالی جهانی، و رئیس بانک انگلستان در سال‌های برگزیت، کمپین کارنی احتمالاً با اتکا به پیشینهٔ او یعنی رهبری و مدیریت در دوره‌های پرتلاطم اقتصادی پیش خواهد رفت.
کارنی در بخشی از سخنانش در روز یکشنبه با اشاره به عملکرد پوئلیور گفت: «وقتی هرگز چیزی را اصلاح نکرده‌اید، منفی‌بودن در مورد همه‌چیز آسان است. منفی‌بودن در جنگ تجاری پیروز نمی‌شود. منفی‌بودن اجاره یا وام مسکن را پرداخت نمی‌کند. منفی‌بودن قیمت مواد غذایی را پایین نمی‌آورد.»
کارنی که به‌عنوان یک سیاستمدار چندان مورد آزمایش قرار نگرفته است، چند هفتهٔ آینده کانون توجهات بوده و سخت‌ترین دوران حرفه‌ای خود را سپری خواهد کرد.
طبق خبری که صبح چهارشنبهٔ این هفته منتشر شد، اطلاعات به‌دست‌آمده از سوی رادیو-کانادا نشان می‌دهد مارک کارنی، رهبر لیبرال‌ها، که سال‌ها در هیئت‌مدیرهٔ شرکت مدیریت دارایی بروکفیلد (Brookfield Asset Management) بود، در آن دوره، ریاست دو صندوق سرمایه‌گذاری را که در بهشت مالیاتی برمودا ثبت شده بودند، به عهده داشته است.
این دو صندوق سرمایه‌گذاری به گذار به اقتصاد کربن خالص صفر اختصاص داده شده و در مجموع ۲۵ میلیارد دلار ارزش داشته‌اند. بر اساس اطلاعات به‌دست‌آمده، ثبت آن وجوه در برمودا به سرمایه‌گذاران اجازه می‌داده از مزایای مالیاتی قابل‌توجهی بهره‌مند شوند.
جاگمیت سینگ، رهبر ان‌دی‌پی، با انتقاد از کارنی گفت: «رهبر لیبرال برای اجتناب از پرداخت مالیات، این [وجوه] را در کشور دیگری ثبت کرد. این یعنی پول کمتری برای مراقبت‌های بهداشتی، یعنی پول کمتری برای سالمندان. این یعنی سرمایه‌گذاری‌های کمتر در کشور خودمان.»
کارنی در واکنش به انتشار این خبر گفت: «ساختار این صندوق‌ها برای بهره‌مندی از صندوق‌های بازنشستگی کانادایی که در آن‌ها سرمایه‌گذاری می‌کنند، طراحی شده است… مالیات‌ها در کانادا پرداخت می‌شود، زیرا جریان وجوه این صندوق‌ها به نهادهای کانادایی‌ای می‌رود که مالیات‌ها را به‌درستی پرداخت می‌کنند، در مقابلِ مالیات‌هایی که چندین بار قبل از رسیدن به آنجا پرداخت می‌شوند.»
در طرف دیگر، پوئلیور که از سال ۲۰۰۴ در مجلس عوام نمایندهٔ مجلس بوده، و از سال ۲۰۲۲ رهبری محافظه‌کاران را در دست گرفته، سال‌هاست که منتظر این برههٔ زمانی بوده است.
پوئلیور که سبک سیاسی مبارزه‌جویانه‌اش معروف است، شعار خود را اصلاح یک کانادای «خراب‌شده» قرار داده و لیبرال‌ها را متهم می‌کند که کشور را در مسیری منتهی به آشوب و جنایت هدایت کرده‌اند. او روز یکشنبه در صحبت با رسانه‌ها گفت که قصد دارد کانادا را احیا کند، منابع طبیعی این کشور را آزاد کند و معضلات مربوط به گرانی را نیز حل کند.
بخشی از استراتژی پوئلیور، پیونددادن کارنی با ترودو بوده است، حتی پیش از آنکه کارنی رهبری لیبرال را در دست بگیرد؛ به‌این معنا که رئیس سابق بانک مرکزی کانادا تغییری واقعی ایجاد نخواهد کرد. او می‌گوید پس از یک دهه‌ای که تحت رهبری لیبرال‌ها از دست رفته، سؤال این است که آیا کانادایی‌ها می‌توانند بهای چهارمین دورهٔ آن‌ها را بپردازند.
در سال‌های پایانی نخست‌وزیری جاستین ترودو، پوئلیور همواره انتخابات آتی را انتخابات «مالیات بر کربن» می‌نامید و قول داده بود که مصرف‌کنندگان را از سیاست بحث‌برانگیز زیست‌محیطی خلاص کند.
اما کارنی با امضای دستورالعمل نخست‌وزیری مبنی بر اینکه این مالیات برای مصرف‌کنندگان در تاریخ اول آوریل پایان می‌یابد، تا حد زیادی این نقطهٔ حمله را حذف کرد. هرچند پوئلیور همچنان به احیای این موضوع ادامه می‌دهد و طی سخنانش در روز یکشنبه ادعا کرد که کارنی در صورت انتخاب‌شدن، مالیات را دوباره برقرار خواهد کرد.
نشت اطلاعات امنیتی در کانادا نادر است، به‌ویژه در طول مبارزات انتخاباتی پرتنش. برای همین ادعاهای منتشره در سه‌شنبهٔ این هفته از سوی گلوب اند میل مبنی بر ارزیابی سرویس اطلاعات امنیتی کانادا از مداخلهٔ دولت هند در رقابت رهبری محافظه‌کاران در سال ۲۰۲۲، شوکه‌کننده بود.
این رسانه با استناد به یک منبع ناشناس با مجوز فوق‌سری، گزارش داد که عوامل دولت هند و افراد نیابتی آن‌ها در انتخابات رهبری حزب محافظه‌کار که در آن پیِر پوئلیور به‌عنوان رهبر انتخاب شد، دخالت کرده‌اند. البته در این گزارش دربارهٔ اینکه پوئلیور یا تیمش از این فعالیت ادعاشده آگاه بوده‌اند، چیزی گفته نشده است.
پوئلیور در واکنش به این خبر، این ادعاها را رد کرد و گفت: «بیایید روراست باشیم، من در انتخابات رهبری صادقانه و بدون تقلب پیروز شدم و حتی رقبای سیاسی من مانند شهردار برمپتون، آقای پاتریک براون، با یادکردن سوگند علناً شهادت داد که چنین بوده است.»
و اما رهبر نیودموکرات‌ها، جاگمیت سینگ، در حالی‌که حرکت لیبرال‌های تحت رهبری کارنی به‌سمت میانه است، به‌دنبال جذب رأی‌دهندگان پیشروست، هرچند در حال حاضر نظرسنجی‌ها نشان می‌دهد که این امر تاکنون جوابگو نبوده است.
سینگ در مراسم آغاز مبارزات انتخاباتی خود در اُتاوا دربارهٔ ارزش‌های ان‌دی‌پی صحبت کرد، و گفت: «ما معتقدیم که شما هر که هستید، [فارغ از آنکه] در اینجا متولد شده باشید یا به اینجا آمده باشید، رنگ پوستتان چه باشد، چه کسی را دوست داشته باشید یا چه ضمایری برای خود به کار ببرید، چطور عبادت بکنید و به چه چیزی اعتقاد داشته باشید، شما [به اینجا] تعلق دارید.»
جاگمیت سینگ، هم کارنی و هم پوئلیور را متهم به ترویج سیاست‌هایی کرد که طی سال‌ها به‌نفع اقشار فوق‌العاده ثروتمند بوده است و در عین حال وعده داد که از کارگران و خانواده‌ها طی دورهٔ آشفتگی اقتصادی حمایت خواهد کرد. او گفت: «به هیچ‌کس در این انتخابات اجازه نمی‌دهم به کانادایی‌ها بگوید که تنها راه شکست دونالد ترامپ آن است که باید هرچه بیشتر شبیه نسخهٔ او از ایالات متحده شد.»
علی‌رغم پایین‌رفتن محبوبیت ان‌دی‌پی در نظرسنجی‌های اخیر، این حزب اعلام کرد که جمع‌آوری کمک‌های مالی‌اش افزایش یافته است و روز یکشنبه اعلام کرد که «برای اولین بار در یک دههٔ گذشته، ان‌دی‌پی حداکثر مجاز طبق محدودیت‌های قوانین انتخابات کانادا را هزینه خواهد کرد.»
ایو فرانسوا بلانشه، رهبر بلاک کبکوآ، نیز که وارد سومین کمپین انتخاباتی خود در مقام رهبری این حزب می‌شود، روز یکشنبه سؤالات مربوط به بالارفتن محبوبیت لیبرال‌ها در کبک را رد کرد، و گفت: «من نیوتن را خوانده‌ام. آنچه که بالا می‌رود، [بعد] پایین می‌رود.»
حزب سبز نیز جاناتان پِدنو، یکی دیگر از رهبران این حزب، را به‌عنوان چهرهٔ مبارزات انتخاباتی‌اش ازجمله شرکت در مناظره‌ها معرفی کرده است. پدنو که در حال حاضر کرسی‌ای در مجلس ندارد، انتخابات پیش رو، نامزد حزب سبز در حوزهٔ اوترِمانت در مونترآل است.
به‌این ترتیب، الیزابت می، رهبر قدیمی حزب سبز، در این انتخابات خیلی دیده نخواهد شد. او که روز یکشنبه در کنار پدنو ظاهر شده بود، گفت: «رأی دهید، که آیندهٔ شما به آن بستگی دارد.»
بر اساس آخرین نظرسنجی‌ها، سبزها حدود ۲ درصد بالاتر از حزب مردم کانادا قرار دارند. این حزب که رهبری آن را ماکسیم برنیه انتخابات زودهنگام فدرال با تمرکز روی تهدیدهای همسایهٔ جنوبی
#کانادا #انتخابات #سیاست #رسانه_همیاری #رسانهٔ_همیاری بر عهده دارد، کمی بیش از دو درصد از حمایت رأی‌دهندگان را دارد.
این چهار هفته و اندی که پیش روی ماست روزهای سرنوشت‌سازی برای کانادایی‌هاست. اینکه چه کسی برای چهار سال آینده نخست‌وزیر کانادا خواهد شد و چگونه با رئیس‌جمهوری که به‌راحتی از پاک‌کردن خط مرزی «مصنوعی» میان آمریکا و کانادا حرف می‌زند، پای میز مذاکره خواهد نشست، موضوعی‌ست که همه با نگرانی تا روز ۲۸ آوریل و البته پس از آن نیز دنبال خواهند کرد.
